Biz
her gün yollarda taksit taksit ölüyoruz ve yaralanıyoruz, gazete
manşetlerine, istatistiklere giriyoruz,
toplu ölüm ve yaralanmalarda da gündem oluşturuyoruz. Gündemin etkisi ile kısa
süreli denetimler, acil ve günü kurtaracak çözümler yaratıp yine yolumuza devam
ediyoruz. Her yıl kasım ayının 3. Pazarı trafik mağdurlarını anma günü. Yollarda hayatını kaybeden ve yaralanan
milyonlarca insanımızı sevgi ve saygı
ile anıyoruz.
Bir yaşam
kaybının maliyeti 1,8 Milyon Euro
2013
yılı için AB ülkelerinde, karayolu trafik ölümleri ve yaralanmalarının yıllık
sosyoekonomik zararının yaklaşık 250 milyon Euro olduğu tahmin edilmektedir.
Bir yaşamın kaybının maliyeti ise 1,8 milyon Euro olarak verilmektedir.(1)
Karayolu ölüm ve yaralanmalarının ortaya çıkardığı zararın büyüklüğü çıkan
rakamlardan anlaşılmaktadır.
-2013
yılında Avrupa’da resmi kayıtlara göre 26.025 kişi yaşamını yitirirken
300.000’nin üzerinde kişi de yaralanmıştır. Ülkemizde resmi rakamlara göre
3.685 kişi yaşamını yitirmiş, 274.829 kişi de yaralanmıştır. Hayatını
kaybedenlerin sayısı sadece olay anındaki kayıpları kapsar, hastane ve
sonrasında gelen kayıplar bu rakam içinde değildir.
-Trafik
Genel Müdürlüğü’nün 1998 yılında trafik çarpışmalarının maliyetlerini
belirlemek için yaptırdığı çalışmada Türkiye’de trafik çarpışması maliyetleri
tutarı 2,8 milyar TL ve milli gelire oranı %2.2 olarak hesaplanmıştır. 2013
yılında sadece maddi hasarlı trafik çarpışmalarının maliyetinin ortalama 4
milyar dolar seviyelerinde olduğu açıklanmıştır(2).
-Ülkemizde
resmi olmayan rakamlara göre her yıl 10.000 kişi yollarda hayatını kaybetmekte,
250.000 kişi de yaralanmaktadır. Hayatını kaybeden her kişinin yanında
yaralananlardan biri de kalıcı sakatlıklarla hayatına devam etmektedir.
Türkiye’de her 11 aileden biri trafik mağdurudur. Güvenli bir karayolu
sisteminin ana amacı, ölüm ve yaralanmalara yol açmayan, hata riskini en aza
indiren bir karayolu ulaşım sistemi kurmaktır.
Kayıplar sadece rakam değil can!
Trafikte
meydana gelen ölüm ve yaralanmalar sadece bir rakam ya da istatistik değildir.
Trafik mağdurlarının hepsi gerçek insanlar ve yaşananlar gerçek aile
trajedileridir. Trafik çarpışması sonucu bir yaşamın kaybının ardından, geride
kalanların da kayıpları çok fazladır.
Ailesi, arkadaşları, okulu, işi, sosyal çevresi ve ülkesi de onu kaybetmiş
olur.
Ortalama hızı düşür, trafik çarpışmalarını azalt
Hız,
trafik çarpışmalarında ölüm ve yaralanmalara neden olan çok önemli bir trafik
ihlalidir. Ölümle sonuçlanan her 3 trafik kazasından birinin aşırı hızdan
kaynaklandığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından açıklanmıştır. Trafik
çarpışmalarının %13’ü hız nedeni ile meydana gelir ama ana nedeni hız olmasa
bile, hızın yüksek olması ölüm ve yaralanmaları ortaya çıkarır. Özellikle, engelliler, yaşlılar,bisikletliler
ve savunmasız yol kullanıcıları yani
yayalar söz konusu olduğunda her çarpışma telafisi mümkün olmayan sonuçlar
ortaya çıkarmaktadır.
-
30 km/saat ya da daha düşük hızda giden bir araç çarptığında bir yayanın
hayatta kalma
olasılığı
%90 iken, aracın saatte 45 km hızda olması halinde bu olasılık %50’ye
düşmektedir.
-
Saatte 80 km hızda giden bir aracın çarpması halinde ise yayanın hayatta kalma
ihtimali
hemen
hemen yok gibidir.
1.
ETSC (Avrupa Ulaşım Güvenliği Konseyi) 2014 değeri.
2.
Yrd. Doç. Dr. Banu Özgürel, Yaşar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Aktüerya
Bilimleri Bölüm Başkanı, 17 Şubat 2014
-
Hızın %10 arttırılması çarpma etkisini %21 arttırmaktadır.
Yüksek
hız, araç içinde bulunan güvenlik önlemlerinin ve sürücü kabiliyetinin
çarpışmayı önleme olasılını da düşürmektedir. Araştırmalar, ortalama hızın %5
yani 100 km/saatten 95 km/saate düşürülmesiyle, ölümle sonuçlanan trafik
çarpışmalarında %18,5 azalma, ciddi yaralanma ile sonuçlanan çarpışmalarda ise
%14.3 oranında azalma olduğunu göstermektedir.
Biz trafik kazası demiyoruz çünkü “kaza” kelimesi
baştan affetmeyi öngörüyor. Oysa yaşananların hepsi dikkatsizlik ve sorumsuzluk
nedeniyle meydana geliyor yani “öngörülebilir”. Kırmızı ışıkta geçerseniz, bir
çarpışmaya neden olursunuz, hızınızı kontrol edemeyecek şekilde artırırsanız,
istenmeyecek sonuçları ortaya çıkarırsınız ve birine çarpıp kaçarsanız “bir
insanın yaşam hakkını elinden alırsınız”. O zaman neden hala “kaza” diyoruz! Hız, emniyet
kemeri, kask kullanılmaması, kural ihlalleri, cep telefonu, alkol/uyuşturucu
kullanarak araç kullanmak ve insan hatasından kaynaklanan pek çok neden,
çarpışmalarda ölüm ve yaralanmalara neden oluyor. Denetimler düzenli ve yeterli
yapılmamakta, trafik kural ihlalleri ile ilgili verilen cezalar 3-4 yılda bir
af ile silinmekte, yargı sürecinde “hız” ihlali ve kural ihlalleri dikkate
alınmamaktadır. Bütün olumsuzlukların çözümlenmesi için karar vericilerin
trafik çarpışmalarda yaşanan olumsuzlukları, etkilerini, çarpışma sonrasında
mağdurların yaşadıkları sıkıntıları bilmeleri, yol ölümleri ve yaralanmalarını
azaltmak için gerekli yasal düzenlemeleri çıkarmaları gerekmektedir.
Trafik Mağdurları Olarak Taleplerimiz
1.Etkin bir mobilite ve yaya merkezli bir ulaşım istiyoruz. Yaşlı, engelli, çocuklar
ve savunmasız yayalar için yollarda
güvenlik istiyoruz. İsveç’de uygulanmış ve başarıya ulaşmış olan Sıfır Vizyonu
uygulayarak karayolu ölüm ve yaralanmalarının durdurulmasını, yol güvenliği
projelerinde, trafik çarpışmaları, ölüm ve yaralanmaların olmaması için tüm
koruma önlemlerinin teşvik edilmesini ve çalışmaların tamamlanmasını
istiyoruz.
2.“Çarpışma sonrası etkilenme”nin artık dikkate
alınmasını istiyoruz. Çarpışma nedeni ile yaşanan acı
kayıplar, yaralanmalar ve sakat kalmalar, mağdurların ve mağdur yakınlarının
yaşam kalitesini düşürüyor. Çarpışma sonrası, özellikle yargı safhasında
verilen/alınan cezaların yetersizliği, mağdurların acıları ve kayıplarının
yanında haklı olduklarını ispatlama/kanıtlama çabaları, adalet ve sigorta
kurumları ile yaşanan iletişimsizlik, ortaya çıkan sorunların çözümsüz
kalmasına neden oluyor. Yol güvenliği
ile pek çok çalışma yapılırken trafik mağdurları tek başına kalmaktadır. Trafik
Mağdurları için Soruşturma, Kovuşturma ve Destek Hizmetleri, Sağlık Sektörü
karayollarında yaranmalı ve ölümlü çarpışmaları azaltmak için ön ayak olmalı ve
bir halk sağlığı sorunu olarak ele alınmalıdır.
3.Kurumlar arası iletişim istiyoruz. Sağlık,
emniyet ve adalet Kurumlarının, yol
güvenliği programlarında trafik çarpışması sonrası yaşanan sorunları dikkate
alması, bilgi paylaşımının sağlanması ve
gerekli yasal düzenlemelerin çıkarılmasını istiyoruz. Emniyet ve hastaneler
arasındaki iletişimin daha etkin olmasını,
verilerin daha hızlı toplanmasını istiyoruz.
4.Devlet tarafından, çarpışma sonrası bakım hizmeti
desteğinin verilmesini istiyoruz. Karayolu ölüm ve
yaralanmalarında mağdurlara ve yakınını kaybetmiş ailelere tıbbi yardım ve
rehabilitasyon döneminde orta ve uzun dönemli bakım hizmeti verilmesini
istiyoruz.
5.Trafik çarpışması sonrasında ödül gibi cezaların
verilmemesini ve adil yargılamanın yapılmasını istiyoruz. Trafik
mağdurlarının da şiddet ve suç mağdurlarıyla aynı oranda dikkate alınmasını
istiyoruz. Dava soruşturmalarının daha titiz ve adil yapılmasını, maddi ve
manevi tazminatların, ceza davasını beklemeden, 1 yıl içerisinde mağdurlara
ödenmesini istiyoruz. Sanık tarafından ödenmesi gereken manevi tazminatların
ödenmemesi durumunda kamu alacağı sayılmasını, ödenmeme durumunda da hapis cezasının getirilmesini istiyoruz.
16 Kasım 2014 Trafik Mağdurlarını Anma Programı
Yer, İstanbul, Bağdat Caddesi, Şaşkınbakkal Trafik Işıkları, Kazım Kulan Pasajı Önü
Saat, 14.30-15.30
Program
14.30 Toplanma
14.45-15.00 Çarpışmaya neden olan faktörlerin canlı mankenler ile trafik içerisinde yer alması
15.00-15.30 Basın açıklaması
Yer, Ankara, Tunalı Hilmi Caddesi, Kuğulu Park İçi
Saat 11.30-12.30
Program
11.30 Toplanma
11.45-12.00 Çarpışmaya neden olan faktörlerin canlı mankenler ile trafik içerisinde yer alması
12.00-12.30 Basın Açıklaması, Trafik Güvenliği Platformu Broşür Dağıtımı